Οι κονσέρβες του φοιτητή!

Πριν μερικά χρόνια όταν ξεκινούσε το ταξίδι σε αυτό το ιστολόγιο είχε σκοπό να καταγράψει κυρίως τις εμπειρίες σχετικά με το κολατσιό των παιδιών στο σχολείο, εξ ου και το όνομά του.

Τα παιδιά μου πήγαιναν στο δημοτικό και κάθε μέρα έπαιρναν το κάτι τις τους για το διάλειμμα. Ένας μικρός πονοκέφαλος, είναι η αλήθεια, αφού από την αρχή απέρριψα τη λύση των έτοιμων συσκευασμένων. Τα παιδιά μου όμως, σαν παιδιά, γοητεύονταν από τις ευφάνταστες συσκευασίες, τα «παφ» που έκαναν με τη σακούλα από έτοιμο κρουασάν, ντρέπονταν, ειδικά πηγαίνοντας στο γυμνάσιο όπου υπήρχε το κυλικείο, να ανοίγουν αλουμινόχαρτα (αυτό το λύσαμε με το σακουλάκια). Έτσι υπήρχαν πάντα στο σπίτι μερικά σακουλάκια με κρουασάν για την περίπτωση που δεν προλάβαινα να ετοιμάσω κάτι. Στην αρχή όταν τους έλεγα ότι θα πάρουν κρουασάν στο σχολείο, ενθουσιάζονταν. Όταν όμως άρχισαν να μου λένε «Βάλε καλύτερα ψωμί με φέτα και ρίγανη», κατάλαβα ότι τα είχα καταφέρει. Η ικανοποίηση ήταν μεγαλύτερη όταν τα παιδιά μου ζητούσαν να ετοιμάσω επιπλέον σάντουιτς για να κεράσουν τους φίλους τους. ‘Ενιωσα όμως και δυσάρεστα όταν συμμαθητές τους τούς πρότειναν να τους δίνουν τα χρήματα που είχαν για να καθημερινό κολατσιό για να στέλνω και σε αυτούς σάντουιτς. Πώς να το αρνηθείς ή πώς να το πεις στη μητέρα του;

Έκτοτε όμως κύλησε ο χρόνος και να ‘μαι τώρα μάνα φοιτητή που η σχέση του με τη μαγειρική και το φαγητό είναι λίγο καλύτερη απ΄ότι η δική μου με γλυπτική, που έχω δυο αριστερά χέρια! Το καμάρι μου, ο Ερμής, τα κατάφερε και είμαι πλέον περήφανη μάνα φοιτητή στη Θεσσαλονίκη, μόλις 160 χιλιόμετρα μακριά χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι καταφθάνω στο σπίτι του κάθε βδομάδα με τα τάπερ. Φοιτήτρια ήμουν και ξέρω. Ποιος φοιτητής θέλει τη μάνα του κάθε λίγο και λιγάκι μέσα στα πόδια του; Έπρεπε λοιπόν να δράσω αλλιώς. Κι εκεί που άρχισα να οργανώνομαι μας προέκυψαν οι καραντίνες και μαζευτήκαμε όλοι στο σπίτι. Τότε σταμάτησα τα πολλά μαγειρέματα για να μπορέσουμε να βγούμε από την πόρτα και φυσικά σταμάτησαν και τα σακουλάκια για τους μικρούς στο σχολείο αλλά και οι προετοιμασίες για το φοιτητή. Τώρα όμως που φαίνεται ότι οι εγκλεισμοί έχουν τελειώσει (κρυφά και διακριτικά χτυπάω και ξύλο…), μείναμε στο σπίτι μόνον τρεις, αφού ο Ερμής ξαναγύρισε τα φοιτητικά έδρανα, ο Θαλής πέταξε για ένα χρόνο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και στο σπίτι έμεινε μόνον ο Αναστάσης. Δύσκολο πράγμα να πρέπει να μαγειρέψεις πια για τρεις! Αλλά όχι! μαγειρεύω λίγο περισσότερο, ετοιμάζω τα βαζάκια για το φοιτητή μου και μια στις τόσο καταφθάνω στη Θεσσαλονίκη για να φροντίσω την τροφοδοσία του. Και ω! του θαύματος! Ο γιόκας μου δεν έχει παραγγείλει ούτε μια φορά ντελίβερι! (Μέχρι  τώρα…)

Αυτό ακριβώς είναι και το σημερινό μου θέμα: ο τρόπος με τον οποίο ετοιμάζω τα βάζα-κονσέρβες για τη φοιτητική τροφοδοσία αποφεύγοντας τον πονοκέφαλο της ετοιμασίας της τελευταίας στιγμής.

Οι πρώτες οδηγίες από την ξαδέρφη μου, που στα χρόνια που πέρασαν είχε τροφοδοτήσει πέντε φοιτητές, ήταν οι γνωστές και απλές: βάζουμε το καυτό φαγητό σε ζεστά βάζα και αναποδογυρίζουμε μέχρι να κρυώσει. Διάρκεια φαγητού περίπου 15 ημέρες. Ξεκίνησα λοιπόν κάπως έτσι και με τον καιρό προσέθεσα μερικά κόλπα που επιμήκυναν τη διάρκεια και έκαναν τη διαδικασία ευκολότερη. Ας δούμε λοιπόν τι πρέπει να κάνουμε!

Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να προμηθευτούμε βάζα. Ακολουθώντας τις συμβουλές έμπειρων στο θέμα μαμάδων χρησιμοποίησα αρχικά βάζα των 800 ml, αυτά που στο σπίτι τα λέμε «του μελιού» διότι είναι τα συνήθη βάζα που αγοράζουμε το μέλι. Στην πορεία κατάλαβα ότι για το δικό μου γιο η ποσότητα ήταν μεγάλη και αναγκαζόταν για να μην το πετάξει να τρώει το ίδιο φαγητό δυο ή τρεις μέρες. Όχι ότι παθαίνεις τίποτε με αυτό, αλλά αν μπορούμε να το αποφύγουμε, γιατί όχι; Οπότε στο θέμα αυτό να συνεννοηθείτε με το παιδί σας. Εγώ χρησιμοποίησα μικρότερα βάζα που παίρνουν περίπου μια μερίδα φαγητό και το πρόβλημα λύθηκε.

 

Τα καπάκια: η γενική συμβουλή είναι να χρησιμοποιούμε κάθε φορά καινούργια καπάκι. Μα πόσα καπάκια πια; Εντάξει, έχω στο σπίτι μερικά καπάκια για να τα αλλάζω, αλλά θα σας την πω την αμαρτία μου δεν το πετώ με την πρώτη. Αν το καπάκι σφραγίζει καλά και δεν έχει εσωτερικά αλλοιώσεις, το ξαναχρησιμοποιώ.

Φυσικά εδώ θα με ρωτήσετε: πώς ξέρεις πριν το χρησιμοποιήσεις ότι το καπάκι σφραγίζει καλά; Δεν ξέρω. Φροντίζω όμως όταν το αναποδογυρίζω να «βάλω αυτί» και να ακούσω μήπως κάνει  «φσσσσς!». Αυτό σημαίνει ότι είναι χαλαρό και παίρνει αέρα, οπότε το αλλάζω με ένα άλλο πιο …ήσυχο.

   Υπάρχουν όμως φορές που το καπάκι είναι εσωτερικά αλλοιωμένο κι έχω ξεμείνει από καπάκια. Επειδή όμως τίποτε τίποτε δεν μας σταματά -τι Ελληνίδες μάνες θα ήμασταν  τότε;-, ιδού η λύση: κόβω ένα κομμάτι μεμβράνη τροφίμων και πριν βάλω το καπάκι, το σφραγίζω με αυτήν. Έτσι όταν το καπακώσω, το φαγητό δεν θα έρθει σε επαφή. 

     Αποστείρωση βάζων

Για να διατηρηθεί το φαγητό περισσότερο και κυρίως για να είναι ασφαλής η κατανάλωσή του πρέπει οπωσδήποτε τα βάζα να είναι αποστειρωμένα. Ο συνήθης τρόπος είναι να βάλουμε βάζα και καπάκια για λίγη ώρα στο φούρνο. Αυτό δεν το έχω κάνει ποτέ. Συνήθως βιάζομαι ή χρειάζομαι μόνον ένα δυο βάζα, κρίμα να ανάβω το φούρνο μόνο για αυτά. Ξέρω ότι κάποιοι έχουν αντικαταστήσει τη διαδικασία αυτή με το πλύσιμο στο πλυντήριο πιάτων, αλλά και πάλι δε βολεύει διότι δεν τυχαίνει κάθε φορά που χρειαζόμαστε ένα αποστειρωμένο βάζο, να έχουμε και πιάτα να πλύνουμε ώστε να τα βάλουμε το πλυντήριο. Έτσι βρήκα δυο εύκολους και γρήγορους τρόπους και κάνω τη δουλειά μου μια χαρά.

 Ο πρώτος και ευκολότερος είναι η αποστείρωση στο φούρνο μικροκυμάτων. Πλένω καλά τα βάζα, τα γεμίζω με λίγο νερό – ένα δαχτυλάκι νερό αρκεί -, και τα βάζω στον φούρνο μικροκυμάτων. Το νερό βράζει και κάνει υδρατμούς που καλύπτουν όλο το βάζο. Από το σημείο αυτό τα αφήνω ακόμη 1’-2’ και έτσι έχω ένα καθαρό και αποστειρωμένο βάζο. Τα βγάζω από το φούρνο με γάντια, πετώ το νερό και τα γεμίζω.

 

Αν όμως δεν έχετε φούρνο μικροκυμάτων, υπάρχει μια επίσης εύκολη λύση: Διαλέγουμε ένα μπρίκι όπου το βάζο μπορεί να σταθεί ανάποδα χωρίς να πέφτει μέσα, το γεμίζουμε με νερό μέχρι τη μέση και το βάζουμε να βράσει. Ακουμπάμε το βάζο επάνω και το αφήνουμε λίγη ώρα μέχρι να γεμίσει ατμούς. Φροντίζουμε και πάλι να το πιάσουμε φορώντας γάντια και το γεμίζουμε.

Όσο για τα καπάκια, αυτά τα βάζω μέσα σ’ ένα καθαρό μπολ και τα περιχύνω με καυτό νερό όπου και τα αφήνω μέχρι να τα χρειαστώ.

Γεμίζω τα αποστειρωμένα βάζα με το ζεστό φαγητό μέχρι το σημείο που αρχίζουν οι γραμμές για το βίδωμα, κλείνω με το καπάκι και αναποδογυρίζω. Καλόν είναι το φαγητό να έχει κάποιο ρευστό όπως σάλτσα ή «αυγολέμονο» (το βάζω σε εισαγωγικά διότι αποφεύγω να κονσερβοποιώ φαγητά με αυγό, είναι πολύ ευαίσθητο τρόφιμο), διότι έτσι σφραγίζουν πολύ καλά. Επίσης φροντίζω να περιέχεται στη συνταγή κάποιος συντηρητικός παράγοντας, συνήθως όξινος όπως είναι το λεμόνι ή το ξύδι.

Κάπου εδώ με το αναποδογύρισμα των βάζων ολοκληρώνεται η διαδικασία της οικιακής κονσερβοποίησης. Εγώ όμως για να είμαι σίγουρη ότι θα γίνουν όλα καλά, προχωρώ σε ένα ακόμη βήμα. Μόλις κρυώσουν τα βάζα, τα τοποθετώ στο πλυντήριο πιάτων. Ναι, ναι, καλά διαβάσατε. Στο πλυντήριο πιάτων. Όταν γεμίσει το πλυντήριο, πλένω τα πιάτα στην ανώτατη θερμοκρασία πλύσης που συνήθως είναι 65^ο C,  βάζω και τα βάζα και γίνεται και ένας δεύτερος κύκλος αποστείρωσης. Είναι καλά σφραγισμένα, δεν μπορεί να εισέλθει νερό και να αλλοιώσει το τρόφιμο.

Το κόλπο με το πλυντήριο το χρησιμοποιώ και για φαγητό που περίσσεψε και θέλω να το κρατήσω για μερικές ημέρες. Στην περίπτωση αυτή το κάνω πιο απλά: βάζο το φαγητό στο μη αποστειρωμένο βάζο χωρίς να είναι ζεστό και χωρίς κατ΄ανάγκη να είναι γεμάτο μέχρι επάνω, το «πλένω» στο πλυντήριο πιάτων και μετά το βάζω στο ψυγείο. Έτσι κρατάει αρκετές ημέρες. Σήμερα για παράδειγμα θα κάνω κρεατόπιτα με γέμιση που είχε περισσέψει.

Γενικά, το πλυντήριο πιάτων το χρησιμοποιώ με διάφορους τρόπους, εκτός από τον προφανή. Στο μέλλον θα τους πούμε κι αυτούς!

Όταν αναποδογυρίσετε τα βάζα, θα παρατηρήσετε ότι μερικά από αυτά δεν στέκονται τελείως καλά. Αυτό εξαρτάται από το καπάκι. Μερικά έχουν ένα ελαφρό, σχεδόν ανεπαίσθητο βαθούλωμα, οπότε στέκονται καλά. Μερικά δεν το έχουν και με το αναποδογύρισμα  φουσκώνουν ελαφρά. Είναι αναμενόμενο, μην  ανησυχείτε. Όταν αρχίσουν τα κρυώνουν, θα αρχίσουν ένα-ένα να κάνουν «πατ», είναι το καπάκι που επανέρχεται στην αρχική του θέση και μια απόδειξη ότι η κονσερβοποίηση έχει πετύχει.

Αφού κρυώσουν τα βάζα τελευταίο αλλά αρκετά σημαντικό βήμα είναι τα ταμπελάκια. Τις περισσότερες φορές δεν είναι ευκρινές με την πρώτη ματιά τι φαγητό περιέχει το βάζο. Έτσι φροντίζω να βάζω ταμπελάκια όπου αναγράφεται όχι μόνον το περιεχόμενο αλλά και η χρονολογία παρασκευής ώστε να καταναλώνονται πρώτα τα παλαιότερα. 

Τα βαζάκια συσκευασμένα με τον τρόπο αυτό αντέχουν στο ντουλάπι περίπου τέσσερεις εβδομάδες, τουλάχιστον τόσο τα έχω κρατήσει εγώ. Στο ψυγείο κρατούν πολύ περισσότερο. Αυτό το διαπιστώσαμε στη δεύτερη καραντίνα όταν ο Ερμής ήρθε να μείνει μαζί μας αφήνοντας στο ψυγείο του μερικά βάζα με φαγητό. Η καραντίνα άρχισε το Νοέμβριο πέρυσι και ξαναγύρισε στο σπίτι του επτά μήνες αργότερα. Δοκιμάσαμε τα βάζα και παρά τους επτά μήνες που είχαν περάσει ήταν νοστιμότατα και «φρέσκα». Καταναλώθηκαν χωρίς …παρενέργειες.

 Βεβαίως δεν υπάρχει καλύτερο από το φρεσκομαγειρεμένο σπιτικό φαγητό. Γι΄αυτό καλά θα κάνουν τα καμάρια να μάθουν μερικές εύκολες και γρήγορες συνταγούλες. Ο Ερμής πάντως έχει ήδη μάθει μερικά πράγματα και αυτό για μένα ήταν μια ευχάριστη μη αναμενόμενη έκπληξη!

Αν σας αρέσουν οι συνταγές μου μπορείτε να με ακολουθήσετε στο Google, εφόσον έχετε λογαριασμό στο Google ή να ακολουθήσετε τη σελίδα μου στο Facebook "Κολατσιό!!" Έτσι θα ενημερώνεστε αμέσως για κάθε καινούργια συνταγή. Κι αν νομίζετε ότι αξίζουν μια κοινοποίηση πατήστε ένα από τα κουμπάκια κάτω αριστερά ώστε να κοινοποιηθεί αμέσως όπου θέλετε!

Να είστε όλοι καλά και τα καμάρια σας να έχουν καλή πρόοδο!

Αλέκα Νικολαΐδου